Triển khai Hệ thống thông tin quản lý ngân sách và kho bạc (TABMIS) tại Lào Cai: Tiếp tục cải cách mạnh mẽ về quản lý tài chính công
Trong chương trình tổng thể cải cách hành chính Nhà nước giai đoạn 2001 - 2010 và định hướng phát triển hiện đại hóa ngành tài chính, Bộ Tài chính đã xây dựng Dự án cải cách quản lý tài chính công và đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Trong đó, hệ thống thông tin quản lý ngân sách và kho bạc (TABMIS viết tắt từ tiếng Anh: Treasury and Budget Management Information System) là một cấu phần quan trọng nhất trong dự án cải cách quản lý tài chính công
Trong chương trình tổng thể cải cách hành chính Nhà nước giai đoạn 2001 - 2010 và định hướng phát triển hiện đại hóa ngành tài chính, Bộ Tài chính đã xây dựng Dự án cải cách quản lý tài chính công và đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Trong đó, hệ thống thông tin quản lý ngân sách và kho bạc (TABMIS viết tắt từ tiếng Anh: Treasury and Budget Management Information System) là một cấu phần quan trọng nhất trong dự án cải cách quản lý tài chính công. Mục tiêu của dự án TABMIS nhằm hiện đại hóa công tác quản lý ngân sách nhà nước từ khâu lập kế hoạch, thực hiện ngân sách, báo cáo ngân sách, nâng cao tính minh bạch và hiệu quả trong quản lý tài chính công, đảm bảo an ninh tài chính trong quá trình phát triển và hội nhập của quốc gia. Đây là một hệ thống có phạm vi triển khai rộng và có ảnh hưởng lớn đến cơ chế quản lý, quy trình nghiệp vụ, tổ chức bộ máy của một số đơn vị trong hệ thống tài chính. Các chức năng và quy trình trong dự án TABMIS được thiết kế, xây dựng dựa trên một số chuẩn mực quốc tế như: mô hình kho bạc tham khảo do Ngân hàng thế giới (WB) phối hợp với Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) xây dựng và khuyến cáo các quốc gia đang phát triển chuyển đổi áp dụng; bên cạnh đó, hệ thống TABMIS được xây dựng dựa trên phần mềm có sẵn, được chuẩn hóa cho mô hình khu vực công, tuân thủ các chuẩn mực quốc tế. Về bản chất, có thể hiểu TABMIS là hệ thống thông tin quản lý tài chính tích hợp, hệ thống kế toán máy tính, thực hiện ghi chép, xử lý và quản lý dữ liệu tập trung tại Trung ương, có khả năng cung cấp thông tin, dữ liệu về toàn bộ tình hình thực hiện ngân sách ở các cấp, các bộ, các ngành, các đơn vị sử dụng ngân sách thông qua Kho bạc Nhà nước (KBNN); có khả năng giao diện với các phần mềm quản lý tài chính khác như: lập ngân sách, quản lý thu thuế, quản lý nợ, thanh toán với ngân hàng. Hệ thống TABMIS được xây dựng, triển khai trong toàn hệ thống KBNN, cơ quan tài chính các cấp, có khả năng kết nối với các Bộ, ngành, HĐND, UBND các cấp, hỗ trợ tốt công tác chỉ đạo, điều hành và hoạch định chính sách của các cấp chính quyền, TABMIS cũng hướng đến kết nối với các đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước và tiến tới thống nhất kế toán nhà nước, nhằm quản lý chặt chẽ, hiệu quả nguồn lực tài chính nhà nước, mở rộng các dịch vụ điện tử phục vụ các cơ quan quản lý Nhà nước, các doanh nghiệp, tổ chức chính trị-xã hội và công dân.
Là một công cụ quản lý, TABMIS hỗ trợ cho các đơn vị tham gia nâng cao hiệu quả thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của mình, bảo đảm tin học hóa toàn bộ các quy trình nghiệp vụ. Cụ thể, đối với hệ thống KBNN, TABMIS hỗ trợ lập báo cáo tài chính thu, chi ngân sách nhà nước (NSNN); báo cáo quản trị theo nhiều tiêu thức phục vụ cho yêu cầu quản lý, điều hành NSNN trên cơ sở kết hợp các phân đoạn của kế toán đồ và sử dụng công cụ lập báo cáo tài chính. Bên cạnh đó, TABMIS cũng cung cấp thông tin nhanh, chính xác về tình hình thực hiện NSNN ở mọi thời điểm; đảm bảo sự đồng bộ về dữ liệu thu, chi ngân sách giữa KBNN và các cơ quan tài chính, thuế, hải quan. Cơ sở dữ liệu được quản lý tập trung, giảm thiểu việc trùng lặp nhập thông tin thanh toán đầu vào giữa KBNN và cơ quan tài chính; đảm bảo khả năng thanh toán tại mọi thời điểm thông qua các phương tiện, công cụ dự báo nhu cầu chi tiêu cả bằng đồng Việt Nam và ngoại tệ. Đối với cơ quan tài chính các cấp, có thể trực tiếp khai thác báo cáo thu, chi ngân sách từ hệ thống thay vì phải trông chờ vào cơ quan KBNN như hiện nay; quản lý được dự toán ở tất cả các cấp doTABMIS sẽ hỗ trợ việc phân bổ dự toán ngân sách, cập nhật dự toán ngân sách, giải ngân các khoản dự trữ ngân sách và lập dự toán ngân sách cho năm tiếp theo; cung cấp số liệu kịp thời, đầy đủ, chính xác cho công tác thống kê, phân tích và dự báo.
 |
|
Đồng chí Nguyễn Danh Hà, Giám đốc KBNN Lào Cai khai mạc lớp đào tạo người sử sụng TABMIS tại Lào Cai |
Từ những vấn đề trên, về tổ chức, TABMIS yêu cầu phải có một đội ngũ cán bộ có chất lượng tốt; có kiến thức quản lý tài chính công tiên tiến; có năng lực quản lý, điều hành ngân sách và hoạt động KBNN theo chuẩn mực và tiến tới theo thông lệ quốc tế; có khả năng sử dụng, vận hành hệ thống thông tin hiện đại. Cán bộ công chức tham gia thực hiện nhất là ở cơ quan KBNN, Tài chính phải thay đổi tư duy, lề lối, phương thức làm việc theo hướng hiện đại thì mới đáp ứng tốt được yêu cầu triển khai, vận hành, quản lý, sử dụng TABMIS.
 |
|
Đào tạo người sử dụng TABMIS tại KBNN Lào Cai |
Theo kế hoạch của Ban triển khai TABMIS - Bộ Tài chính, từ cuối tháng 7/2011 tỉnh Lào Cai sẽ chính thức triển khai vận hành Hệ thống TABMIS, trước mắt là ứng dụng tại các đơn vị thuộc cơ quan Tài chính và KBNN từ tỉnh đến huyện, thành phố. Để triển khai thực hiện dự án, Ban triển khai TABMIS - Bộ Tài chính đã có văn bản chỉ đạo, hướng dẫn cụ thể quy trình, các bước thực hiện dự án; đối với địa phương, UBND tỉnh Lào Cai đã có công văn số 1229/UBND-TM ngày 18 tháng 5 năm 2011 chỉ đạo UBND huyện, thành phố và các cơ quan tài chính, KBNN từ tỉnh đến huyện tập trung cơ sở vật chất, nhân lực, thời gian để tổ chức triển khai thực hiện tốt dự án trên địa bàn tỉnh. Tỉnh đã thành lập Ban chỉ đạo triển khai TABMIS do đồng chí Giám đốc Sở Tài chính làm Trưởng ban chỉ đạo, đồng chí Giám đốc KBNN tỉnh làm Phó ban thường trực; Ban chỉ đạo đã xây dựng kế hoạch cụ thể để chỉ đạo và tổ chức triển khai thực hiên dự án trên địa bàn. Các đơn vị trong ngành Tài chính tỉnh Lào Cai trong thời gian qua đã tích cực quan tâm thực hiện tốt công tác chuẩn bị, tập trung vào 4 nội dung chính là: (!) Bố trí, sắp xếp đủ, ổn định nhân lực để tham gia thực hiện dự án; quan tâm công tác đào tạo cán bộ về tin học, chế độ nghiệp vụ áp dụng cho TABMIS, đào tạo người sử dụng chính, người sử dụng cuối.. để cán bộ có thể tiếp nhận và sử dụng quy trình, công nghệ mới; (!!) Rà soát bổ sung cơ sở vật chất, trang thiết bị tin học, đảm bảo hạ tầng kỹ thuật truyền thông, nhất là đường truyền dữ liệu vì khi sử dụng TABMIS nhu cầu trao đổi thông tin lớn nên đường truyền có vai trò quan trọng (!!!) Tập trung làm sạch dữ liệu, thu thập và đối chiếu số liệu để phục vụ chuyển đổi thành công dữ liệu từ chương trình cũ sang chương trình mới; (!!!!) Thực hiện tốt công tác thông tin, truyền thông nhằm nâng cao nhận thức về tầm quan trọng và tác động của TABMIS trong quản lý tài chính công, tranh thủ sự quan tâm chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương và sự hưởng ứng tích cực thực hiện của những người có trách nhiệm tham gia triển khai.
Đến nay công tác chuẩn bị đã cơ bản hoàn thành và sẵn sàng cho việc triển khai khởi động, vận hành chính thức của hệ thống. Dưới sự quan tâm chỉ đạo của Bộ Tài chính, cấp ủy, chính quyền địa phương, cán bộ công chức các cơ quan Tài chính, KBNN từ tỉnh đến huyện đang thể hiện quyết tâm cao và nỗ lực lớn để triển khai thành công Hệ thống TABMIS trên địa bàn tỉnh Lào Cai.