Từ những năm 1980, cây mận Tam Hoa được trồng thử nghiệm trên đồng đất Bắc Hà và nhanh chóng khẳng định được vị thế và nhanh chóng mở rộng trên phạm vi các xã trung và thượng huyện Bắc Hà.

Giống mận Tam Hoa quả to, đẹp mã, với hương vị đặc trưng, cho hiệu quả kinh tế cao đã được nhân giống vươn lên các sườn đồi, rồi cả những diện tích ruộng lúa với hơn 1.200 ha, tập trung chủ yếu ở thị trấn Bắc Hà và các xã Na Hối, Bản Phố, Thải Giàng Phố, Tà Chải,... Vào những năm 1992-1996 diện tích mận toàn huyện cho sản lượng mỗi năm trên dưới 10.000 tấn. Cây mận đã giúp nhiều gia đình xoá đói, giảm nghèo và trở nên giàu có.

Nhưng vài năm gần đây, mận Tam Hoa liên tục bị rớt giá, một trong những nguyên nhân chính là thị trường tiêu thụ bị hạn chế, các cây mận trồng đã bắt đầu già cỗi, năng xuất và chất lượng quả kém đi. Để giúp người dân cải tạo, phục tráng giống mận Tam Hoa, huyện Bắc Hà đã triển khai dự án phục tráng cải tạo cây mận Tam Hoa giai đoạn 2008-2010. Ngay trong thời gian này, 61 hộ nông dân của thị trấn đã được nhận 2.800 cây giống trồng trên diện tích 7 ha. Ngoài việc hỗ trợ về giống cây, người nông dân còn được tập huấn hướng dẫn kỹ thuật, hỗ trợ phân vi sinh, phân đạm, phân lân và thuốc trừ sâu. Giống mận này được Trại rau quả huyện thực hiện ghép từ giống mận Tam Hoa gốc trên cây mận địa phương. Dự tính sau khi trồng, chăm sóc đúng qui trình kĩ thuật thì trong vòng 3-4 năm cây mận sẽ cho quả.

Với việc phục tráng và cải tạo cây mận Tam Hoa, sẽ góp phần quan trọng trong việc duy trì, cải tạo và nâng cao chất lượng quả Mận Tam Hoa, một sản phẩm hoa quả đặc trưng của huyện. 

Đinh Vinh